· 

La mujer es una cosa especial

Volgens de Kuna-cultuur heeft god de aarde geschapen, samen met Moeder Aarde. De vrouw is bij de Kuna het centrum van de samenleving, de spil van de cultuur, het middelpunt van het bestaan. Wanneer ze trouwen trekt de man in bij de vrouw en bij elk eilandbezoek wordt onmiddellijk duidelijk wie van de twee thuis (onder de prachtige traditionele kledij) de broek draagt!

Toen onze bbq niet doorging op Ukupseni mocht Arkin (de door het dorp aangestelde gids) zelfs niet vroeger naar huis komen omdat hij zijn vrouw beloofd had dat hij pas om 20.00 zou thuis zijn, hij bleef de hele avond van boot naar boot varen tot het tijd was... 
Sinds Colombia is onze crew verdubbeld, onze plek aan boord gehalveerd en eten, drinken en douchen zwaar gerantsoeneerd.
Ivan en ik hebben alle tijd van de wereld gehad om te wennen aan absoluut geen luxe en waterrantsoenen en onze crew proberen we zo goed en zo kwaad mogelijk voor te bereiden.
Je handen wassen? Alleen als het echt moet! 
Douchen? Eén keer om de twee, drie, zelfs vier dagen. We kunnen zwemmen en er is de plantenspuit.
Snoep? We hebben een volle kast met zoutjes en zoetjes maar op is op.
En dan zijn ze daar! 
Anke en Rob komen in Cartagena aan boord en na de nodige beproevingen (temperatuurverschil van meer dan 30°C, oceaanbenen kweken, keukenrol op rantsoen (werkelijk!)) wennen ze verbazingwekkend snel aan een compleet gebrek aan moderne luxe. 
We cruisen veertien dagen langs de meest fabelachtige eilanden met stranden witter dan wit, water waarvan de tint nog niet eens een naam heeft maar die voor altijd in ons hoofd zit, verlaten Robinson Crusoë-eilanden waarop filmscenes uit The Pirates of the Carribean, James Bond of The Blue Lagoon meesterlijk en zelfs beter nagespeeld worden dan het origineel en palmbomen die zelfs na een fotoshoot van 360° nog ergens wel vanuit een betere hoek gefotografeerd kunnen worden. 
Alle eilanden liggen binnen een eigen rifgordel. Binnenvaren is soms al een hele uitdaging : de elektronische kaarten zijn verre van nauwkeurig en hier wil je echt niet op een rif varen! Als we op onze Navionicskaarten zouden navigeren varen we regelmatig over een eiland in plaats van errond.
Je kan enkel rekenen op de persoonlijk uitgetekende gids van Eric Bauhaus, die zelf alle dieptes peilde, alle riffen in kaart bracht en voor elk rif de exacte waypoints geeft om veilig binnen te kunnen varen.
Binnenin zo'n rif lig je in amper 5 meter voor anker, op heerlijk vlak kristalhelder water terwijl de brute deining vanop de oceaan op het rif slaagt. Een heerlijk geluid om mee in slaap te vallen, in niets te vergelijken met de afkooksels op ceedeetjes met 'natuurgeluiden'. Het is er heerlijk zwemmen en snorkelen in water van 30°C. 
Wanneer je door het rif naar de buitenkant zwemt kom je vaak in een prachtig aquarium terecht.
Zelfs Rob, die dan wel zeebenen heeft maar ze liever droog houdt was na een paar pogingen volledig gewonnen voor het snorkelen!
De buitenkant, waar de oceaan met alle kracht tegen het rif uiteenspat na duizenden mijlen vrij te hebben gezworven, is prachtig : hoge muren van hard en zacht koraal, prachtige vissen en schelpen. 
We eten wat de pot schaft en vermits er nergens winkels zijn (al kan je in enkele dorpjes wat basismiddelen krijgen : bananen, kokosnoten, yucca en brood en eieren of een ananas als je geluk hebt) is het wachten tot de vissers of boeren langskomen met hun vangst of oogst. Als er om 15.00 niemand geweest is moeten we aan het improviseren met onze voorraad.
Gelukkig komt dat bijna nooit voor en eten we elke dag versgevangen vis voor een paar dollar. Het aanbod is beperkt maar toch slagen we erin elke dag een andere vis te pakken te krijgen.
We hebben de luxe van een echte visser aan boord die mij een perfecte fileercursus geeft. Door de dagelijkse visaanvoer geraak ik eindelijk over mijn afkeer om vis te gutten (kuisen), Ivan blijft het gewoon niet doen. Fileren duurt nu ook geen uren meer en de fileetjes worden nu echt tot de laatste gram afgesneden. Zelfs de grote barracuda zat in geen tijd netjes in een plastieken bakje in de koelkast!
Als klap op de vuurpijl krijgen we regelmatig langousten aangeboden. Tot voor ons bezoek sloeg ik dit altijd af. Onze potten zijn niet groot genoeg en hoe steek je zo'n beest in hemelsnaam in een pot kokend water? Het lééft!
Ook daar komt Kok Rob weer in zijn element en samen bereiden we een menu om U tegen te zeggen, nog nooit zo lekkere beestjes gegeten!
De veertien dagen vliegen voorbij, veel te snel naar ons oordeel!
Voor we het weten liggen we voor anker op het enige toegangspunt naar het vasteland van Panama, Carti en is Lennie, de boordkrokodil weer afgelaten en opgeplooid, de zwaar vervuilde was ingeladen en het snorkelgerief ingepakt. Gelukkig hadden ze zoveel chocolade en bier meegebracht (en achtergelaten) dat inpakken nu geen 30 herschikkingen meer vergt!
Hier wisselt vandaag, net op mijn verjaardag, onze crew. Anke en Rob stappen in de taxi die Sylvie en Bart een paar uur door de jungle geraced heeft. 
Einde van een enorm geliefd en geapprecieerd bezoek. Het was een plezier om samen met jullie Kuna Yala te verkennen.
We zijn helemaal klaar voor deel 2 van onze becrewde reis : een stukje Kuna Yala en de doortocht door het Panamakanaal!
Ik denk dat er zelfs nog wat keukenrol over is! (grijns)